Σήμερα είναι το 26ο μάθημα της εκπαίδευσης συντονιστών και συνεχίζουμε την εργασία μας επάνω σε συγκεκριμένα συναισθήματα και σήμερα θα κάνουμε κάποιες ασκήσεις επάνω στην ενεργητική ακρόαση επάνω σε συγκεκριμένα συναισθήματα.
Η Βίκυ σας έχει γράψει κάποιο κείμενο βάσει αυτών που παρατήρησε στις ανησυχίες που έχετε για το αν κάνετε σωστά την ενεργητική ακρόαση ή όχι. Είναι οι σελίδες 111, 112 και 113. Οι σελίδες 114 και 115 είναι ίδιες με τη σελίδα 3 που είχατε στην αρχή των μαθημάτων, τις πρώτες σελίδες που σας δώσαμε στα χαρτιά πληροφορίες και ασκήσεις που είναι μια πολύ λεπτομερής ανάλυση ενός συναισθήματος. Αν δεν το έχετε κάνει αυτό ακόμα και δεν θυμάμαι αν σας είπα να το κάνετε τότε ή όχι, είναι σημαντικό να επιλέξετε ένα συναίσθημα, ένα σοβαρό συναίσθημα, κάτι που σας απασχολεί και σας ακολουθεί στη ζωή σας και να απαντήσετε όλες αυτές τις ερωτήσεις σε σχέση με αυτό το συναίσθημα. Θα σας βοηθήσει πολύ και προσωπικά αλλά και για να δείτε το είδος των ερωτήσεων που μπορείτε να ρωτήσετε. Οι σελίδες 114 και 115 που είναι ίδιο κείμενο με τη σελίδα 3 στις πληροφορίες και εργασίες σας. Μελετήστε το αυτό και παρακαλώ να απαντήσετε αυτές τις ερωτήσεις για την επόμενη φορά επάνω σε ένα συναίσθημα που σας απασχολεί ιδιαίτερα.
Η σελίδα 116 είναι μια νέα εκδοχή του eft που είναι ένα υβρίδιο eft και emdr. Το emdr είναι μια τεχνική που ο ψυχολόγος κουνάει το δάχτυλό του και ο ασθενής παρακολουθεί καθώς συγκεντρώνεται στο αρνητικό του συναίσθημα. Αυτή η εναλλάξ κίνηση των ματιών ενεργοποιεί εναλλάξ το δεξί και το αριστερό μέρος του εγκεφάλου, και με κάποιο τρόπο αποφορτίζει όπως το eft, αλλά με άλλο μηχανισμό, με την εναλλάξ κινητοποίηση των ημισφαιρίων αλλάζει το ενεργειακό πεδίο γύρω από αυτό το συναίσθημα. Αξιοποιείται ιδιαίτερα για βιασμούς, για τραυματικές εμπειρίες, εμπειρίες πολέμου, σεισμούς, οποιεσδήποτε τραυματικές εμπειρίες. Είναι πιο αποδεκτό από την ψυχιατρική και ψυχολογική κοινωνία μέχρι τώρα από το eft επειδή έχουν κάνει έρευνες και έχουν βρει αντικειμενικά αποτελέσματα σε κλινικές έρευνες. Πιστεύω ότι το eft είναι ακόμα πιο αποτελεσματικό και έχει το πλεονέκτημα ότι ο ασθενής μπορεί να το κάνει στον εαυτό του ενώ το emdr κανονικά πρέπει να μας το κάνει κάποιος άλλος.
Το άλλο που διακρίνει το emdr είναι ότι όταν κατεβαίνει η φόρτιση του συναισθήματος αρχίζουμε να κάνουμε την ίδια διαδικασία με τα μάτια, το ίδιο πράγμα, αλλά τώρα συγκεντρωνόμαστε σε μια θετική φράση που μας βοηθάει να διατηρούμε την ηρεμία και την ευτυχία μας ακόμα και όταν σκεφτόμαστε το ίδιο γεγονός. Και στο τέλος δεν μετράμε τη φόρτιση του συναισθήματος αλλά μετράμε τη δύναμη της νέας πεποίθησης την ώρα που συγκεντρωνόμαστε στο ερέθισμα. Δηλαδή αν ξεκινήσουμε με φόβο ας πούμε για το σκύλο και στην αρχή ήταν 10 και το κατεβάσαμε στο 2,1, ή 0 τότε αρχίζουμε με μια πεποίθηση που λέει, ο σκύλος είναι φίλος μου, ή ο σκύλος είναι μια έκφραση του θείου, είναι ένα κομμάτι του εαυτού μου και νιώθω απόλυτη ασφάλεια και φιλικά με τα σκυλιά, και κάνουμε την ίδια άσκηση μέχρι να μπορεί αυτή η πεποίθηση να έχει ισχύ 7,8,9,10 μέσα στο μυαλό του. Στο δεύτερο μέρος του emdr μετράμε τη δύναμη της θετικής πεποίθησης και όχι του συναισθήματος. Αυτό εφόσον όμως έχουμε κατεβάσει το αρνητικό συναίσθημα.
Ένας συνδυασμός από eft και emdr είναι – γιατί το emdr λειτουργεί με το εναλλάξ ερέθισμα του εγκεφάλου, το eft λειτουργεί με το ερέθισμα του ενεργειακού σώματος μέσα από τα σημεία του βελονισμού – ότι μπορούμε εύκολα να συνδυάσουμε τα 2. Άρα συγκεντρωνόμαστε στο αρνητικό συναίσθημα και κάνουμε εναλλάξ χτυπήματα, εναλλάξ εδώ στα φρύδια, εναλλάξ στους κροτάφους, εναλλάξ στα μάγουλα, εδώ μπορεί να είναι και εναλλάξ και να μη χαλάσουμε το ρυθμό, εναλλάξ, εναλλάξ και μετά στο τέλος ολοκληρώνετε. Άρα μπορούμε να κάνουμε τα χτυπήματα με αυτό τον τρόπο, να αλλάξουμε τον τρόπο που χτυπάμε και στον εαυτό μας αλλά και με τους άλλους. Είναι γραμμένο στην νέα σελίδα που σας δείχνω 116 και όταν κατεβάσουμε το συναίσθημα και δεν υπάρχει συναισθηματική φόρτιση, τότε ρωτάμε τον άνθρωπο ποια θετική πεποίθηση θέλει να δυναμώσει και την ώρα που κάνει τις επόμενες σειρές συγκεντρώνεται στη θετική πεποίθηση αλλά έχοντας στο νου του το ερέθισμα. Όλο αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να συνδυάσουμε στο νου το ερέθισμα με την πεποίθηση, δημιουργούμε άλλες συνάψεις στον εγκέφαλο. Οι συνάψεις τώρα παίρνουν μια διαδρομή που λέει κινδυνεύω, και δεν περνάνε καν από τη λογική. Άρα δημιουργούμε νέες συνάψεις κάνοντας εναλλάξ χτυπήματα την ώρα που έχουμε συγχρόνως στο νου μας το ερέθισμα και τη νέα πεποίθηση μέχρι να φτάσουμε στο σημείο όπου ο άνθρωπος μπορεί να έχει συγχρόνως στο νου του το ερέθισμα και να έχει δυνατά στο νου του, να μπορεί να το πιστέψει, να μπορεί να νιώθει τη νέα πεποίθηση. Και γίνεται με αυτό τον τρόπο μια αντικατάσταση των παλιών συνάψεων, των παλιών αντιλήψεων για το συγκεκριμένο ερέθισμα. Είναι εύκολο να καταλάβετε, πιστεύω, αυτή την προσαρμογή που κάναμε στο eft. Αν θέλετε δοκιμάστε το μόνοι σας στον εαυτό σας. Ίσως δεν είστε ακόμα σε θέση να το εφαρμόσετε σε άλλους αλλά αν τυχαίνει, κάντε το με τον τρόπο αυτό και δοκιμάστε.
Στην εξέλιξη του emdr μάθανε ότι μπορούσε κάποιος να χτυπάει εναλλάξ, είδανε ότι δεν είναι απαραίτητο να είναι με τα μάτια. Η εξέλιξη του emdr είναι ότι θα μπορούσε να είναι οποιοδήποτε εναλλάξ ερέθισμα, δεξιά και αριστερά από το σώμα και εφόσον εμείς χτυπάμε έτσι και αλλιώς και αυτό είναι ένα ερέθισμα στο σώμα γιατί να μη το κάνουμε εναλλάξ και να έχουμε το διπλό όφελος και της ενεργοποίησης του ενεργειακού συστήματος μέσα από τους μεσημβρινούς αλλά και το εναλλάξ ερέθισμα του εγκεφάλου; Αν θυμάστε, γι’ αυτό κάνουμε στο τέλος του eft αυτό το μάτια δεξιά, μάτια αριστερά, κύκλος δεξιά, κύκλος αριστερά, humming, μέτρημα. Όλα αυτά είναι για να ενεργοποιούμε εναλλάξ τα ημισφαίρια του εγκεφάλου, έχει τον ίδιο σκοπό. Έτσι κάνοντάς το όπως το κάνουμε τώρα πιθανόν να μη χρειαστεί αυτό στο τέλος γιατί ήδη δημιουργούμε αυτή την ισορροπία των ημισφαιρίων του εγκεφάλου. Δοκιμάστε το, πρώτα-πρώτα βέβαια στον εαυτό σας.
Με αυτή την προσαρμογή που κάνουμε στο eft το μόνο που έχει αλλάξει είναι το αντί να χτυπάς έτσι, χτυπάς έτσι. Σιγά τη διαφορά. Σας εξήγησα, έχει το διπλό όφελος, έχει το όφελος του να ερεθίζει εναλλάξ τα ημισφαίρια του εγκεφάλου. Επίσης προσθέτουμε στο τέλος την ενεργοποίηση μιας νέας πεποίθησης όπου ρωτάμε τον άνθρωπο κατά πόσο μπορεί να πιστέψει και να νιώθει αυτή τη νέα πεποίθηση όταν σκέφτεται το συγκεκριμένο ερέθισμα. Γιατί είμαστε πολύ καλοί στο να θυμόμαστε πνευματικές αλήθειες και θετικές πεποιθήσεις όσο δεν υπάρχουν ερεθίσματα. Όλα είναι τέλεια. Ή όσοι βρισκόμαστε σε αυτό το δωμάτιο. Η πρόκληση της ζωής είναι να μπορώ να θυμάμαι μια συγκεκριμένη αλήθεια την ώρα που σκέφτομαι ένα συγκεκριμένο ερέθισμα που με αναστατώνει. Αυτό στο τέλος, αν μπορείτε να κατεβάσετε τη φόρτιση του συναισθήματος αρκετά για να ξεκινήσετε το δεύτερο κομμάτι γιατί αν δεν το κατεβάσετε στο 3 ή πιο κάτω δεν προχωράτε στο δεύτερο κομμάτι. Ο άνθρωπος θα εργαστεί περισσότερο, θα το ξαναδείτε, ή εσείς θα δουλέψετε στον εαυτό σας περισσότερο. Και αυτό το δεύτερο κομμάτι δεν είναι διαφορετικό από αυτό που έχετε μάθει, έχετε μάθει, ή θα έπρεπε να έχετε μάθει eft με επιλογές. Αυτό που κάνουμε στο τέλος είναι eft με επιλογές, επιλέγω να πιστεύω, να θυμάμαι αυτό. Δεν είναι μεγάλη αλλαγή για εσάς αυτή τη στιγμή. Κάντε το μόνοι σας, δεν είναι δύσκολο, δοκιμάστε το και ρωτήστε ό,τι θέλετε την επόμενη εβδομάδα.
Αυτό που θέλω να κάνουμε σήμερα είναι να κάνουμε άσκηση πάνω στην ενεργητική ακρόαση, πάνω σε συγκεκριμένα συναισθήματα. Και θέλω να έχετε την εμπειρία των ερωτήσεων που σας έχουμε δώσει στις σελίδες 102 ή 103 ως 107, 109 στα χαρτιά σας. Υπάρχουν εκεί συγκεκριμένες ερωτήσεις για συγκεκριμένα προβλήματα. Θέλω να σας υπενθυμίσω ότι όταν κάνουμε ενεργητική ακρόαση πάνω σε οποιοδήποτε συναίσθημα, υπάρχουν 3 γενικές κατευθύνσεις. Ποιες είναι αυτές; Η μία κατεύθυνση είναι, ποιες πεποιθήσεις χρειάζεται να αλλάξει ο άνθρωπος για να είναι καλά με τα πράγματα όπως είναι. Τι σημαίνει αυτό; Να νιώθει αξία, να νιώθει ασφάλεια, να νιώθει ελευθερία, να νιώθει ευτυχία. Ένας στόχος είναι αυτός: ποιες πεποιθήσεις χρειάζεται να αλλάξει για να είναι καλά με τα πράγματα όπως είναι. Ο δεύτερος στόχος είναι ποιες πεποιθήσεις χρειάζεται να αλλάξει για να μπορεί πιο αποτελεσματικά να αλλάξει τις συνθήκες τις ζωής του ώστε να αρμόζουν περισσότερο με αυτό που θέλει. Γιατί ο άνθρωπος πότε είναι δυστυχισμένος; Σε μια περίπτωση και μόνο. Όταν τα πράγματα δεν είναι όπως τα θέλει. Δεν υπάρχει άλλη εξήγηση. Αν όλα ήταν όπως τα θέλαμε δεν θα είχαμε κανένα πρόβλημα. Άρα δεν νιώθω καλά επειδή ή εγώ δεν είμαι όπως θα ήθελα να είμαι, ή οι άλλοι δεν είναι όπως θα ήθελα να είναι, ή οι συνθήκες της ζωής μου ή η κοινωνία, ή οτιδήποτε έξω από εμένα ή μέσα σε μένα δεν είναι όπως θέλω.
Με αυτό τον τρόπο τα συναισθήματα είναι σαν αυτό που ονομάζεται μηχανισμός αυτοτροφοδότησης. Φανταστείτε ότι είμαστε σε ένα δρόμο και έχουμε σένσορες στο αυτοκίνητο και όποτε πάμε πολύ στη μια άκρη ή στην άλλη, ακούγεται ένα μπιπ, ένας μηχανισμός που μας λέει, κινδυνεύεις να φύγεις από τη μια πλευρά ή κινδυνεύεις να φύγεις από την άλλη πλευρά. Και που μας οδηγεί να αλλάξουμε λίγο κατεύθυνση. Μέσα στη ζωή ουσιαστικά αυτά τα μπιπ είναι τα συναισθήματα. Δεν θέλουμε ούτε να καταπιέζουμε, ούτε να αγνοήσουμε τα συναισθήματα, ούτε να θεοποιήσουμε τα συναισθήματα, όπως κάνουν μερικές ψυχολογικές ομάδες. Υπάρχουν φιλοσοφικές ομάδες που καλλιεργούν την απόρριψη και το μίσος προς τα συναισθήματα, που είναι εντελώς λάθος και καταπίεση, και υπάρχουν μερικές ψυχολογικές ομάδες που θεοποιούν τα συναισθήματα και λένε, να νιώθεις το θυμό σου, να εκτονώνεσαι πάνω στους άλλους χωρίς να σε νοιάζει καθόλου τι επίδραση μπορεί να έχει αυτό είτε στους άλλους είτε στον εαυτό σου. Για εμάς τα συναισθήματα είναι τα μπιπ, το αρνητικό συναίσθημα είναι το μπιπ που λέει, κάτι ζητά να το αλλάξω, κάτι χρειάζεται να αλλάξω και αυτό μπορεί να είναι είτε ο τρόπος ζωής μου, οι πράξεις μου, οι συμπεριφορές μου, οι ενέργειές μου στη ζωή, ή η αντίληψη μέσα μου ώστε να τα βλέπω όλα καλά, όπως είναι. Συνήθως είναι ένας συνδυασμός των δύο. Ότι χρειαζόμαστε να μάθουμε να δεχόμαστε τα πάντα όπως είναι καθώς εργαζόμαστε για να τα κάνουμε όπως προτιμούμε να είναι. Συνήθως όμως ξεκινά με την αποδοχή των πραγμάτων, των άλλων και του εαυτού μας όπως είμαστε και από αυτό το στάδιο ξεκινάμε να αρχίζουμε όποιες ενέργειες χρειαζόμαστε είτε για να αλλάξουμε τον εαυτό μας, είτε να ζητάμε κάτι διαφορετικό από τους άλλους, είτε ακόμα και να αλλάξουμε την κοινωνία στην οποία ζούμε.
Αυτές τις δυο κατευθύνσεις πρέπει να τις έχουμε στο νου μας. Δεν ξέρουμε τι είναι το μάθημα του άλλου. Το επαναλαμβάνω αυτό συνέχεια, δεν ξέρουμε. Μη νομίζετε ότι ξέρετε τι είναι το μάθημα του άλλου. Το μάθημά του μπορεί να είναι να ενεργοποιηθεί και να αλλάξει κάτι, μπορεί να είναι να δεχτεί κάτι, ή μπορεί να είναι ένας συνδυασμός και των δύο. Είναι εντελώς απόφαση του άλλου, εμείς είμαστε εκεί για να εξυπηρετήσουμε την απόφαση του άλλου και εφόσον έχει πάρει την απόφαση, την πραγμάτωση της απόφασης. Αυτή είναι η δουλειά μας, όχι να έχουμε γνώμη γύρω από το τι πρέπει να κάνει ο άλλος.
Υπάρχει ένα τρίτο μέρος, ή όψη αν θέλετε, της ενεργητικής ακρόασης και αυτό ισχύει και στις δυο περιπτώσεις: τι μπορεί να χρειαστεί ο άνθρωπος να επικοινωνήσει, δηλαδή η επικοινωνία του με τους άλλους γύρω του. Τι θέλει να πει, τι θέλει να εκφράσει στους ανθρώπους γύρω του. Αυτό βέβαια ισχύει συνήθως περισσότερο όταν η αλλαγή που θέλουμε να κάνουμε είναι έξω από εμάς. Υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη εφόσον χρειαζόμαστε βοήθεια από άλλους, να είμαστε καλά, να μάθουμε να κάνουμε ένα εγώ μήνυμα στους άλλους. Να έχετε πάντα στο νου σας αυτές τις 3 κατευθύνσεις όταν κάνετε ενεργητική ακρόαση: τι χρειάζεται να αλλάξει ο άνθρωπος μέσα του για να είναι καλά όπως είναι τα πράγματα, τι μπορεί να κάνει για να αλλάξει τα πράγματα και τι θέλει να επικοινωνήσει πάνω σε αυτά και με ποιον και με ποιο τρόπο.
Επίσης ένα άλλο δίλημμα που θα έχετε στην ενεργητική ακρόαση είναι αν εργαζόμαστε με το πρωτογενές συναίσθημα ή με το δευτερογενές. Δηλαδή όταν ο άλλος που σας εκθέτει ένα συναίσθημα και βλέπουμε ότι έχει συναισθήματα για το γεγονός ότι έχει το συναίσθημα, και μπορεί το πρώτο συναίσθημα που θα μας εκθέτει να είναι δευτερογενές από την αρχή, με την έννοια ότι θυμώνει με τον εαυτό του επειδή φοβάται ή απορρίπτει τον εαυτό του επειδή θυμώνει ή νιώθει ενοχή επειδή ζηλεύει, θα πρέπει να δούμε και να αποφασίσουμε μαζί με τον άνθρωπο πού θα εργαστούμε. Πάνω στο αρχικό συναίσθημα ή επάνω στο συναίσθημα που έχει επειδή έχει το πρώτο συναίσθημα. Και τα δυο χρειάζεται να δουλευτούν, η πραγματική απελευθέρωση του ανθρώπου είναι η απελευθέρωση από το πρώτο συναίσθημα αλλά μπορεί να μην μπορεί να απελευθερωθεί από το πρώτο συναίσθημα αν πρώτα δεν δεχτεί την ύπαρξη του συναισθήματος αυτού μέσα του και αν δε δεχτεί και αγαπάει τον εαυτό του παρόλο που φοβάται, παρόλο που θυμώνει, παρόλο που ζηλεύει. Παρόλο που το πρωτογενές είναι το πιο σημαντικό, μπορεί να χρειαστεί πρώτα να δουλέψουμε το δευτερογενές για να είναι συμφιλιωμένος ο άνθρωπος με τον εαυτό του και να μπορεί να αγγίξει το πρωτογενές συναίσθημα.
Θα ήθελα να κάνουμε μερικά μικρά σκετς εδώ μπροστά μας και να τα αναλύσουμε. Θα ήθελα πάνω σε μια σελίδα να γράψετε, σε οποιοδήποτε χαρτί, και γράψτε επάνω άγχος ή ανησυχία, αφήστε λίγο χώρο και μετά γράψτε πλήγωμα, πίκρα, αδικία ή πόνος – αυτή είναι η δεύτερη κατηγορία – αφήστε λίγο χώρο ακόμα, πηγαίνετε πιο κάτω και γράψτε απογοήτευση, απελπισία, αποθάρρυνση – μια άλλη κατηγορία των συναισθημάτων – αφήστε λίγο χώρο και γράψτε ζήλια ή φθόνος, αφήστε λίγο χώρο και γράψτε μοναξιά, αφήστε λίγο χώρο και γράψτε αμφιβολία για τον εαυτό μας, που μπορεί να σημαίνει ντροπή, ενοχή, αυτοαπόρριψη, και αφήστε λίγο χώρο και γράψτε θυμό ή μίσος ή οργή.
Θέλω να σας δώσω 10 λεπτά να σημειώσετε ερεθίσματα και περιπτώσεις κάτω από αυτές τις κατηγορίες. Ερεθίσματα και περιπτώσεις που μπορεί, ίσως όχι πάντα αλλά καμία φορά, να νιώσετε αυτά τα συναισθήματα. Αν υπάρχει κάποιο συναίσθημα που δεν το νιώθετε πολύ συχνά αφήστε το και πηγαίνετε στο επόμενο. Αν έχετε χρόνο μετά γυρίστε σε αυτό και δείτε αν υπάρχουν φορές που νιώθετε το συναίσθημα αυτό. Μη γράψετε ολόκληρη παράγραφο, αρκεί μια φράση, αρκεί να ξέρετε εσείς για ποια περίπτωση μιλάτε έτσι ώστε όταν το βλέπετε να ξέρετε σε τι αναφέρεστε.
Είναι μια χρήσιμη άσκηση αυτή, να έχετε σημειώσει τις περιπτώσεις που νιώθετε τα συναισθήματα αυτά και σε συνδυασμό με τις ερωτήσεις που σας έχω δώσει τις προηγούμενες φορές από τις σελίδες 102-109, όπου έχετε συγκεκριμένες ερωτήσεις για τα συγκεκριμένα συναισθήματα, θα ήθελα να δοκιμάσετε – είναι και στο βιβλίο στο κεφάλαιο 18, στο Εγχειρίδιο Συντονιστών – να αναλύσετε την ύπαρξη των συναισθημάτων αυτών. Προσπαθήστε για αυτά τα συγκεκριμένα συναισθήματα να απαντήσετε αυτές τις ερωτήσεις. Αυτό είναι σημαντικό για τη δική σας αυτογνωσία αλλά είναι σημαντικό επίσης για την ικανότητά σας να έχετε διαίσθηση και να έχετε μια ενορατικότητα μέσα στον άλλο τις στιγμές που κάνετε ενεργητική ακρόαση σε κάποιον άλλο, έχοντας κάνει αυτή την ίδια ανάλυση του εαυτού σας. Όχι ότι ο ίδιος ακριβώς μηχανισμός θα λειτουργήσει στον άλλο και πρέπει να έχετε τη σκεπτομορφή ότι εφόσον για εσάς η αιτία ήταν Α ότι η ίδια αιτία είναι στον άλλο. Όχι. Απλώς μέσα από τα χρόνια θα δείτε ότι υπάρχουν μερικές κατηγορίες αιτιών, δεν θα είναι μόνο αυτό που έχουμε εμείς, αλλά δεν είναι απεριόριστες. Και θα έχετε στο νου σας 5-10 περιπτώσεις σε σχέση με το γιατί ο άνθρωπος νιώθει αυτό που νιώθει και ποιες πιθανές λύσεις υπάρχουν.
Ας αρχίσουμε με ένα πείραμα πάνω σε αυτό. Πόσοι από εσάς βρήκατε κάποιες περιπτώσεις που νιώθετε άγχος; Πόσοι κρίνετε αυτό σαν από τα κύρια μαθήματα που έχετε στη ζωή; Οι τρεις σας ελάτε να καθίσετε μπροστά μου και θα κάνετε μια ομάδα 3 ατόμων. Φέρετε μαζί σας την καρέκλα αν θέλετε ή κάποιο σκαμνάκι για να καθίσετε άνετα. Θα πρέπει να κάνεις το πλάνο πιο μεγάλο για να τους χωρέσει όλους. Θέλουμε την ομορφιά σας στην οθόνη, ελάτε πιο κοντά.
Ας φανταστούμε ότι η Σόνια είναι αυτή που θα μας μιλήσει για το άγχος της κι εσείς θα κάνετε τις ερωτήσεις.
Εσείς έχετε σαν συντονιστές και σαν άνθρωποι που ενδιαφέρεστε για το άγχος της Σόνιας και θέλετε να την βοηθήσετε, εναλλάξ θα ρωτήσετε τις ερωτήσεις που είναι γραμμένες εκεί. Είναι 14 ερωτήσεις. Μπορεί κατά καιρούς να χρειάζεται να διευκρινίσουμε κάτι. Είναι με πιο μεγάλα γράμματα σε αυτά που σας έχω δώσει, είναι στο τετράδιό σας, κεφάλαιο 18.
Μέσα στην άσκηση που θα κάνουμε μας ενδιαφέρουν οι ερωτήσεις αλλά και πώς απαντάτε. Για να είστε σωστοί στο ρόλο του συντονιστή πρέπει επίσης να μπορείτε να απαντήσετε επίσης. Να ξέρετε επίσης ποια είναι η ερώτηση και όταν σας ρωτάμε για συναισθήματα να μη μας πείτε πεποιθήσεις. Όταν σας ρωτάμε για πεποιθήσεις μη μας πείτε για συναισθήματα. Είναι σημαντικό μέχρι αυτό το στάδιο να έχετε καταλάβει την ερώτηση και να έχετε εσείς μια διαύγεια γύρω από τον εαυτό σας. Την ίδια διαύγεια όταν εργάζεστε με άλλους ανθρώπους.
Λέει ότι έχει άγχος για το γιο της, για τα οικονομικά του και για το επάγγελμά του.
Πόσο συχνά έχεις αυτά τα συναισθήματα;
Αρκετά συχνά, δηλαδή ανάλογα με τα ερεθίσματα.
Είναι αυτά τα θέματα, δηλαδή τα οικονομικά του γιού σου ή το πώς πάει στη δουλειά του τόσο σημαντικά για σένα; Φοβάσαι πολύ ότι θα νιώσεις χαμένη ή θα καταστραφείς αν ο γιος σου δεν πάει καλά οικονομικά ή επαγγελματικά;
Ναι, έχω ανασφάλεια οικονομική.
Τι φοβάσαι ότι θα γίνει αν αυτό το θέμα δε γίνει όπως το θες εσύ; Τι δεν θα μπορείς να αντέξεις; Τι θα ήταν αφόρητο για σένα;
Φοβάμαι μήπως καταστραφεί και μετά δεν έχει δουλειά να κάνει.
Για σένα τι φοβάσαι; Αυτό είναι ένα πρόβλημα που θα συναντήσετε με μητέρες. Οι μητέρες δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τον εαυτό τους από τα παιδιά τους. Και όταν τις ρωτάτε τι θα συμβεί σε σένα, η απάντηση είναι τι θα συμβεί στο παιδί. Αλλά δεν είναι αυτή η ερώτηση. Και είναι πολύ σημαντικό να το έχετε στο νου σας. Δεν έχει απαντήσει στην ερώτηση. Ναι, το παιδί μπορεί να μην τα καταφέρει οικονομικά. Αλλά το ερώτημα είναι τι είναι αυτό που δεν θα αντέξεις εσύ. Είναι πολύ συνηθισμένο αυτό, πάρα πολύ συνηθισμένο. Και είναι πολύ σημαντικό να βοηθήσετε τη μητέρα, είναι ένας ειδικός ρόλος, να ξεκαθαρίσει αυτό στο νου της.
Κάθε φόβος είναι ότι εγώ δεν θα αντέξω. Δεν θα αντέξω εγώ το παιδί μου να μην έχει χρήματα. Το παιδί μου δεν θα φτάσει ποτέ στο επίπεδο του 80% του πλανήτη. Δεν μιλάμε για επιβίωση φαντάζομαι. Μιλάμε για ένα επίπεδο άνεσης, ύπαρξης. Επίσης τι μπορεί να φοβάμαι εγώ; Ότι θα ζητάει περισσότερα από εμένα, ή ότι μπορεί να θέλει να έρθει και να ζει μαζί μου, ή μπορεί να φταίω εγώ για το ότι δεν τα καταφέρνει. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε τη διαφορά. Όταν κάποιος φοβάται για κάτι έξω από τον εαυτό του, τι τους συνδέει με αυτό, τι είναι αυτό που δεν θα αντέξει η Σόνια αν ο γιος της δεν πάει καλά οικονομικά. Πρέπει να βρούμε τι βρίσκεται πίσω από αυτό.
Τι θα ήταν αφόρητο για σένα;
Το να τον βλέπω να υποφέρει.
Αυτό είναι. Δεν αντέχω να βλέπω τον γιο μου να υποφέρει.
Τι δεν θα μπορείς να αντέξεις;
Δεν μπορώ να αντέξω να βλέπω το παιδί μου να υποφέρει. Δεν είναι το οικονομικό το θέμα του παιδιού. Είναι ότι δεν αντέχω σαν μάνα να βλέπω το παιδί μου, να φαντάζομαι ότι θα υποφέρει. Όταν το φαντάζομαι αυτό δεν αντέχω αυτή την ιδέα, δεν θα μπορώ να το υποστώ.
Αν τελικά αυτό συμβεί, δηλαδή ο γιος σου δεν πετύχει οικονομικά και επαγγελματικά, πόσο καιρό θα σου πάρει για να ισορροπήσεις, για να βρεις την ευτυχία και την ηρεμία μέσα σου;
Το πόσο καιρό δεν ξέρω, αλλά ξέρω ότι θα το ξεπεράσω.
Σημαντική ερώτηση. Βλέπετε ότι δεν ακολουθούμε καθόλου τη διαίσθησή μας αυτή τη στιγμή. Όχι επειδή δεν θέλετε να ακολουθήσετε τη διαίσθησή σας, γιατί αυτό είναι το πιο σημαντικό από όλα, αλλά εφόσον έχετε μάθει μια πορεία, έχουμε διαβάσει μια σειρά από ερωτήσεις και μας οδηγεί σταδιακά. Ήδη έχει συνειδητοποιήσει ότι θα το ξεπεράσει. Είναι σημαντική ερώτηση: πόσος χρόνος πιστεύεις ότι θα πρέπει να περάσει για να συμφιλιωθείς με αυτή την ιδέα; Και η απάντηση είναι δεν ξέρω. Μια άλλη γυναίκα μπορεί να πει ποτέ. Δεν μπορώ να το φανταστώ ποτέ. Η πραγματικότητα της ανθρωπότητας είναι ότι ο κάθε άνθρωπος ξεπερνάει και συμφιλιώνεται με ό,τι στην αρχή φαινόταν αξεπέραστο στη ζωή του. Είναι ένα γεγονός αυτό.
Γιατί αμφιβάλεις ότι αυτό το θέμα δεν θα γίνει όπως θα το ήθελες;
Ίσως σε κάποιο σημείο αμφιβάλλω για κάποιες δυνατότητές μου.
Είναι σημαντικό αυτό. Το ότι οι ανησυχίες της πηγάζουν από μερικές αμφιβολίες, ότι έχουμε τώρα στον κορμό φόβο ότι δεν θα αντέξω να μην πάει καλά, αλλά συνειδητοποιείς ότι αν δεν πάει καλά θα μπορούσα να το ξεπεράσω ίσως σε κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά πηγάζει από μερικές βασικές αμφιβολίες που έχω για την ικανότητά του, που είναι οι πεποιθήσεις. Μπορεί να έχουν κάπου που ακουμπάνε αυτές οι πεποιθήσεις, μπορεί να υπάρχουν κάποιες ενδείξεις, αλλά δεν παύουν να είναι πεποιθήσεις που δημιουργούν μια πραγματικότητα στην Σόνια αυτή τη στιγμή για ένα γεγονός που δεν έχει συμβεί καν. Και παρόλο που είναι ένα γεγονός που δεν έχει συμβεί καν φαίνεται ότι περνάει από το νου της αρκετά συχνά μέσα στο μήνα ή μέσα στην εβδομάδα. Είναι μια πραγματικότητα που δεν έχει όμως εξωτερική πραγματικότητα αυτή τη στιγμή.
Ποιοι προγραμματισμοί και ποιες πεποιθήσεις σε κάνουν να σκέφτεσαι έτσι;
Η πεποίθηση ότι όταν κάτι δεν πετυχαίνει κανείς δεν είναι άξιος.
Άλλη πεποίθηση;
Νομίζω ότι ταυτίζω τον εαυτό μου που άκουγα τον πατέρα μου ότι δεν μπορώ και δεν ξέρω.
Και πώς ταυτίζεται αυτό με την επιτυχία ή την αποτυχία του γιου σου;
Ταυτίζω τον εαυτό μου με κάποια στοιχεία δικά του που μοιάζουν σε μένα.
Άρα η αποτυχία του γιου σου θα είναι δική σου αποτυχία;
Όχι, απλώς έχει κάποια, πιστεύω, στοιχεία που, κάποιες αδυναμίες, τις οποίες τις έχω κι εγώ, τις είχα κι εγώ.
Και νιώθεις υπεύθυνη γι’ αυτό; Θα φταις εσύ αν δεν πετύχει;
Όχι. Δεν φταίω εγώ. Δεν νιώθω υπεύθυνη.
Θα αξίζει λιγότερο ο γιος σου;
Όχι, απλώς φόβος μήπως έχει πάρει τα δικά μου τα στοιχεία που τότε δεν μπορούσα κι εγώ. Έτσι πίστευα τότε, ότι δεν μπορούσα. Η ανησυχία αυτή, όχι ότι θα είμαι υπεύθυνη εγώ.
Τότε η πεποίθηση είναι ότι εγώ δεν μπορώ, δεν είμαι επιτυχημένη, δεν τα καταφέρνω με τα οικονομικά;
Όχι. Ακούω συνέχεια τη φωνή του πατέρα μου που έλεγε, δεν μπορείς και δεν ξέρεις. Όχι όμως ότι έχει αποδειχτεί ότι είναι αλήθεια αυτό.
Και άρα πιστεύεις το ίδιο για το γιο σου.
Ναι, το ξέρω ότι είναι τρελό.
Καλά, όλοι τρελοί είμαστε, μη νομίζεις. Προχωράμε σταδιακά προς κάποια λογική. Προσπαθούμε να βρούμε μέσα σε τόσους προγραμματισμούς, και παραλογισμούς βασικά, μια λογική για να φύγουμε από αυτά.
Ποιες πεποιθήσεις σε κάνουν να νιώθεις ότι η ζωή θα είναι τόσο αποτυχημένη αν αυτό που θέλεις, δηλαδή την επιτυχία την επαγγελματική του γιου σου δεν γίνει όπως θέλεις;
Η πεποίθηση ότι θα είσαι επιτυχημένος αν έχεις λεφτά.
Μήπως το άγχος και η ανησυχία σου σε βοηθούν να λύσεις το πρόβλημα ή να λειτουργείς πιο αποτελεσματικά για να έχεις το αποτέλεσμα που θέλεις, ή σου μπλοκάρουν το μυαλό και χάνεις ενέργεια, χρόνο και ίσως ύπνο κάνοντας αρνητικές σκέψεις;
Μήπως το άγχος και η ανησυχία σου σε βοηθούν να λύσεις το πρόβλημα;
Όχι.
Νομίζεις ότι έτσι λειτουργείς πιο αποτελεσματικά για να βοηθήσεις το γιο σου να έχει το αποτέλεσμα που θέλεις;
Όχι, καθόλου, κάθε άλλο. Ίσα-ίσα τον δυσκολεύω γιατί η αρνητική μου σκέψη τον δυσκολεύει.
Νομίζεις ότι όλες αυτές οι σκέψεις και οι ανησυχίες μπλοκάρουν το μυαλό σου και χάνεις ενέργεια, χρόνο και ύπνο κάνοντας αρνητικές σκέψεις;
Βέβαια.
Θέλεις να έχεις άγχος, θέλεις να ανησυχείς;
Όχι.
Γιατί όχι;
Γιατί το άγχος δεν διευκολύνει σε τίποτα.
Γιατί προτιμάς να μη σκέφτεσαι κατ’ αυτό τον τρόπο;
Πιστεύω ότι τον δυσκολεύω και ότι η αρνητική μου αυτή ενέργεια δεν του κάνει καθόλου καλό.
Επομένως έχεις απαντήσει και στην επόμενη, ποιες είναι οι αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή σου από αυτή τη συμπεριφορά;
Οι αρνητικές είναι ότι πολλές φορές ξυπνάω τη νύχτα και σκέφτομαι συνέχεια το πρόβλημα.
Τον δυσκολεύεις έτσι.
Και ίσως με τα συγκοινωνούντα δοχεία δίνεις και μηνύματα στο γιο σου.
Οκ, γιατί ρωτάμε την ερώτηση αυτή; Για να βρούμε κίνητρο ο άνθρωπος να συνειδητοποιήσει και είναι μια σημαντική ερώτηση πάντα. Όποτε κάποιος θέλει να απελευθερωθεί από ένα συναίσθημα, ρωτάμε για ποιο λόγο θέλεις να απελευθερωθείς από το συναίσθημα αυτό. Τι αρνητικές επιπτώσεις έχει στη ζωή σου; Αυτό δίνει κίνητρο, ενέργεια που ο άνθρωπος μπορεί να χρησιμοποιήσει για να κάνει ό,τι χρειάζεται να κάνει – eft, Sedona, ho’oponopono, εργασία με τα παιδικά χρόνια – ό,τι είναι για να απελευθερωθεί. Δηλαδή δίνει κίνητρο για να κάνουμε κάτι. Βλέπω πολλές φορές οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν καν τις αρνητικές συνέπειες των αρνητικών συναισθημάτων.
Ποιες πεποιθήσεις θα πρέπει να αλλάξεις για να σκέφτεσαι πιο θετικά σε περιπτώσεις σαν και αυτή και να είσαι πιο σίγουρη ότι τα πράγματα θα γίνουν όπως εσύ τα θέλεις;
Την πεποίθηση ότι ο γιος μου είναι μια θεϊκή ύπαρξη που δεν βοηθάω εγώ με το να σκέφτομαι αρνητικά, εκείνος έχει χαράξει ο ίδιος την πορεία που πρέπει να ακολουθήσει και τα μαθήματα που πρέπει να πάρει από τη ζωή.
Οκ, ωραία πεποίθηση.
Ποιες πεποιθήσεις θα πρέπει να αλλάξεις για να μπορέσεις να πιστέψεις ότι υπάρχει πιθανότητα να μην γίνουν τα πράγματα όπως τα θέλεις, δηλαδή ο γιος σου να μην πετύχει επαγγελματικά, αλλά εσύ θα είσαι μια χαρά, θα επιβιώσεις και θα μπορέσεις να ξαναγίνεις ευτυχισμένη;
Η πεποίθηση ότι θα μπορεί να επιβιώσει ή να βρει κάτι άλλο να κάνει και ότι η επιτυχία δεν εξαρτάται από τα χρήματα.
Ωραία. Ρωτήσαμε 2 ερωτήσεις εδώ και πάντα να έχετε στο νου σας αυτές τις δύο. Όταν υπάρχει φόβος και όταν υπάρχει άγχος. Γιατί το άγχος βασικά φόβος είναι όπως συζητήσαμε. Και αυτό είναι τι μπορείς να πιστέψεις ώστε να νιώθεις ασφαλής ότι δεν θα γίνει αυτό που φοβάσαι και τι μπορείς να πιστέψεις ώστε να νιώθεις ασφάλεια ακόμα και αν γίνει; Αν δεν γίνεται αυτό που θέλεις. Καταλαβαίνετε; Τι χρειάζεται να πιστέψεις ώστε να μην το φέρνεις στο νου σου, να νιώθεις μια σιγουριά ότι θα γίνουν τα πράγματα όπως θέλεις και τι χρειάζεται να πιστέψεις για να πιστέψεις ότι θα είσαι καλά ακόμα και αν δεν γίνουν όπως θέλεις. Αυτές οι δύο κατευθύνσεις είναι σημαντικές να τις καλύψουμε. Πώς να σκέφτεται θετικά, ότι θα γίνουν θετικά τα πράγματα και πώς να νιώθει ασφάλεια μέσα της ακόμα και με το ενδεχόμενο να μη γίνει ακριβώς αυτό που θέλει. Έχετε στο νου σας πάντα να οδηγήσετε τον άνθρωπο σε αυτές τις δυο κατευθύνσεις.
Είναι δυνατόν εσύ ή ένα κομμάτι του εαυτού σου να μη θέλεις να σταματήσεις να ανησυχείς, ότι παίρνεις κάτι από αυτή την υπόθεση και ίσως νιώθεις ασφαλής στο ρόλο αυτό;
Βασικά ξέρω ότι είναι έλεγχος αυτό, και ο έλεγχος είναι ότι νιώθω μεγαλύτερη ασφάλεια.
Το κίνητρο του ελέγχου. Υπάρχει καθόλου το κίνητρο της σωστής μητέρας, ότι η σωστή μητέρα άγχεται για το παιδί της;
Όχι.
Αν υπήρχε ένα κομμάτι του εαυτού σου που πραγματικά ήθελε να συνεχίσει να ανησυχεί γιατί άραγε να το ήθελε αυτό; Ποιο μπορεί να είναι το κέρδος, το όφελος που έχει το κομμάτι αυτό του εαυτού σου;
Δεν νομίζω ότι θέλει κανένα κομμάτι του εαυτού μου.
Είπες για τον έλεγχο.
Ο έλεγχος είναι.
Η ασφάλεια του ελέγχου.
Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να εκφράσεις στους άλλους σχετικά με αυτό το θέμα;
Ποιους άλλους;
Στο γιο σου.
Ότι βασικά τον εμπιστεύομαι και ότι αφήνω τα πάντα στα χέρια του Θεού.
Ευχαριστούμε. Είδατε ότι παρόλο που ακολουθήσαμε μια εντελώς τυπική διαδικασία, μια σειρά από ερωτήσεις, μας έφερε σε ένα αρκετά καλό αποτέλεσμα, να καταλάβει. Θέλω να αφεθείτε στην έμπνευσή σας και στη διαίσθησή σας, θέλω να μάθετε αυτές τις σειρές, να τις ξέρετε, να γίνουν κομμάτι του εαυτού σας. Όπως μαθαίνετε ένα κομμάτι μουσικής στο πιάνο και ξέρετε τις νότες αλλά μετά το παίζετε και το εμπλουτίζετε και κάνετε ό,τι θέλετε με το κομμάτι αυτό, είναι σημαντικό. Και είναι σημαντικό ότι η Γεωργία όταν διάβασε τις ερωτήσεις, τις εφάρμοσε σε συγκεκριμένη περίπτωση. Δηλαδή δεν το διάβασε όπως ακριβώς είναι, το έκανε όπως ήθελε και είναι καλό αυτό.
Πόσοι από εσάς είστε επιρρεπείς στην απογοήτευση;
Πάμε στις ερωτήσεις για την απογοήτευση που θα απαντήσει η Ερμιόνη και εσείς θα ρωτήσετε.
Πάλι με τον άντρα μου και δεν θέλω να το ξαναπιάσω το θέμα αυτό. Τέλος πάντων, ό,τι βγει.
Είσαι απογοητευμένη με τη σχέση σου με τον άντρα σου.
Δεν επικοινωνούμε, ναι.
Τι περιμένεις σε αυτή την περίπτωση από τον εαυτό σου ή από τον άντρα σου;
Περιμένω να δω καλύτερα τον εαυτό μου. Να ψάξω τον εαυτό μου παρά τον άντρα μου πρώτα.
Ναι, αλλά τι περιμένεις από τον άντρα σου που σε κάνει να νιώθεις απογοήτευση μαζί του; Ή νιώθεις απογοήτευση με τον εαυτό σου ή με τον άντρα σου;
Νιώθω και με τον εαυτό μου και με τον άντρα μου.
Τότε θα απαντάς διπλά, τι περιμένεις από τον άντρα σου και τι περιμένεις από τον εαυτό σου.
Περιμένω επικοινωνία, κατανόηση αναγκών.
Αρκεί αυτό. Ίσως περιμένεις και ανταπόκριση ακόμα, γιατί άλλο να κατανοώ τις ανάγκες σου και άλλο να ανταποκρίνομαι στις ανάγκες σου. Είναι διαφορετικό. Σου φτάνει να κατανοώ ή θέλεις και ανταπόκριση;
Θέλω και ανταπόκριση.
Σε αυτή την περίπτωση θα ήταν πιο καλό να συγκεκριμενοποιούμε. Μπορείς να μας πεις μια συγκεκριμένη ανάγκη στην οποία περιμένεις ανταπόκριση από τον άντρα σου;
Ήταν αυτή η συγκεκριμένη που περίμενα, ήθελα αγάπη, τρυφερότητα, στοργή.
Περισσότερη αγάπη και στοργή.
Ναι, εκδήλωση της αγάπης.
Θα ήθελες να το συγκεκριμενοποιήσεις και αυτό; Γιατί σαν άντρας είμαι λίγο χαζός, δεν ξέρω τι σημαίνει αυτό. Τι ακριβώς θέλεις για να ξέρεις ότι σε αγαπάω; Τι περιμένεις; Φέρνω φαγητό, φέρνω χρήματα, πληρώνω το ρεύμα.
Τώρα πια αυτά έχουν μεταλλαχτεί, δουλεύτηκαν, τα έχω αλλάξει. Τώρα πια είμαι καλύτερα χωρίς αυτά. Δουλεύτηκαν, έχουν άλλη μορφή.
Τι περιμένεις για να νιώθεις ότι σε αγαπάει και ότι έχει τρυφερότητα και στοργή για σένα;
Τώρα είμαι σε φάση που δεν θέλω τίποτα από εκείνον.
Τότε τι θα κάνουμε; Υπάρχει μια διαφορά. Είναι μια αλλαγή που γίνεται στους ανθρώπους που φτάνουν σε ένα σημείο που επειδή δεν πήραν κάτι, παρόλο που ο άλλος μπορεί να αλλάξει και να το δώσει, δεν το θέλουν πια.
Ναι δεν το θέλω πια, δεν θέλω πολλά, πολλά.
Τότε τι κάνουμε; Ακόμα συνεχίζεις να νιώθεις απογοήτευση; Ας συνεχίσουμε και θα δούμε τι θα βγει. Αν ήσουν σίγουρη ότι όλα μπορούν να αλλάξουν και να είναι ακριβώς όπως τα θέλεις και να μείνουν έτσι, θα το ήθελες αυτό;
Στην ουσία δεν ξέρω τι θέλω, δεν είμαι τόσο σίγουρη τι θέλω. Και προσπαθώ να κατανοήσω και τον άλλο, μια έτσι, μια αλλιώς.
Δηλαδή είναι πολύ πιθανόν η μη ανταπόκριση του άντρα σου προς αυτές τις ανάγκες να καθρεφτίζουν τη δική σου επιθυμία να μην ανταποκρίνεται σε αυτές τις ανάγκες; Ότι συγχρόνως θέλεις και δεν θέλεις αυτή τη στενή σχέση;
Ναι. Ναι. Ίσως λαμβάνει το μήνυμα ότι θέλω και δεν θέλω.
Όταν έχει προσπαθήσει έχεις ανταποκριθεί εσύ θετικά;
Δεν προσπαθεί ποτέ.
Ας δουλέψουμε αυτό και ας φαντάζεσαι, ας προσπαθήσεις να έρθεις σε επαφή με το κομμάτι του εαυτού σου που θέλει τη στοργή του, που θέλει την αγάπη του.
Μα δεν τη θέλει τώρα όμως.
Υπάρχει ένα κομμάτι του εαυτού σου που δεν θέλει.
Δεν θέλει κανένα τώρα κομμάτι.
Τότε γιατί νιώθεις απογοήτευση;
Νιώθω απογοήτευση τώρα που δεν υπάρχει επικοινωνία καθόλου. Πρωταρχικά δεν υπήρχε.
Θέλεις να υπάρχει επικοινωνία;
Θέλω, να βελτιωθεί κάπως τουλάχιστον.
Μέχρι ένα σημείο.
Ναι, μέχρι ένα σημείο. Με όρους ίσως.
Και με ποιον είσαι απογοητευμένη; Με τον εαυτό σου ή με αυτόν που δεν υπάρχει αυτή η επικοινωνία;
Και με τον εαυτό μου και με εκείνον.
Με ποιο θέμα θέλεις να δουλέψεις; Την απογοήτευση με τον εαυτό σου ή την απογοήτευση με αυτόν;
Καλύτερα με τον εαυτό μου.
Συνεχίζουμε σε αυτή την πορεία. Έχει επιλέξει την απογοήτευση με τον εαυτό της και η ερώτηση είναι, τι περιμένεις σε αυτή την περίπτωση από τον εαυτό της.
Τι περιμένεις σε αυτή την περίπτωση από τον εαυτό σου; Νιώθεις ότι το χρειάζεσαι;
Κάντο μου λίγο να το καταλάβω.
Το συναίσθημα είναι απογοήτευση με τον εαυτό μου που δεν έχω καταφέρει, αν έχω καταλάβει καλά, να δημιουργώ μια επικοινωνία με τον άνθρωπο αυτό. Τι περιμένεις από τον εαυτό σου που σε κάνει να νιώθεις απογοήτευση που δεν το κάνεις; Τι περιμένεις από τον εαυτό σου και νιώθεις απογοήτευση που δεν το έχεις καταφέρει;
Να προσπαθήσω εγώ, να κάνω εγώ ορισμένες κινήσεις που δεν είχα κάνει. Να βελτιώσω εγώ, να γίνω ίσως πιο εκδηλωτική εγώ, να μην τον απορρίπτω τόσο. Δεν έκανα το δυνατόν καλύτερο.
Οκ, η απογοήτευση που νιώθεις είναι ότι δεν έχεις ακόμα καταφέρει να τον δεχτείς όπως είναι και να μην τον απορρίπτεις και να κάνεις περισσότερες προσπάθειες επικοινωνίας.
Ναι.
Οκ, συνεχίζουμε, το 2.
Γιατί το περιμένεις αυτό; Να κάνεις δηλαδή εσύ όλα αυτά που λες;
Γιατί δεν έχω κάνει το καλύτερο, δεν επικοινώνησα όσο έπρεπε, δεν έκανα τις καλύτερες προσπάθειες εγώ για αυτή τη σχέση επικοινωνίας.
Νιώθεις ότι το χρειάζεσαι;
Το χρειάζομαι, καλό είναι να το κάνω. Ναι, να κάνω αυτές τις προσπάθειες επικοινωνίας εκ μέρους μου, ειλικρινούς επικοινωνίας μαζί του.
Γιατί χρειάζεσαι να είσαι έτσι, δηλαδή να κάνεις αυτές τις προσπάθειες;
Για να μη νιώθω ενοχές, για να νιώθω καλύτερα.
Συνεχίζουμε, 3.
Τι θα κάνεις αν τα πράγματα δεν έρθουν όπως τα περιμένεις;
Μειώνεται η αξία μου αν δεν τα καταφέρω. Εκεί, στο θέμα της αξίας παίζεται.
Τι θα συμβεί λοιπόν αν εσύ δεν μπορέσεις να πραγματοποιήσεις τις προσδοκίες σου;
Δεν θα αξίζω, αλλά όχι τόσο πολύ τώρα. Δεν με ενδιαφέρει τόσο πολύ γιατί το έχω δουλέψει. Το έχω δουλέψει και τα αρνητικά συναισθήματα δεν έχουν πια τόση ένταση όσο είχαν. Τα ξεπερνάω σε λιγότερο χρόνο, μπορεί ένα αρνητικό συναίσθημα να με βασάνιζε για καμιά εβδομάδα, τώρα το παλεύω και σε καμιά μέρα το ξεμπερδεύω. Δεν το αφήνω πια να με επηρεάζει τόσο πολύ.
Μήπως όμως στην ερώτηση υπάρχουν και άλλα, εκτός από το ότι δεν θα αξίζεις, κάποιες άλλες πρακτικές συνέπειες αν δεν καταφέρεις να γεφυρώσεις την επικοινωνία με τον άντρα σου; Τι άλλα πράγματα μπορεί να συμβούν, ίσως πιο χειροπιαστά;
Ίσως με ενδιαφέρει περαιτέρω ότι η σχέση η δική μας έχει αντίκτυπο και στη σχέση με τα παιδιά μας.
Τίποτε άλλο που μπορείς να σκεφτείς που μπορεί να συμβεί αν δεν γίνει αυτό που θέλεις; Αν δεν καταφέρεις να γεφυρώσεις την επικοινωνία αυτή;
Επικρατεί ένα χάος, μετά νιώθω και, από θέμα ασφάλειας, κάπως ευάλωτη.
Μοναξιά;
Και μοναξιά. Θα μου πεις αφού δεν είναι στο σπίτι, τι μοναξιά να νιώθω; Ούτως ή άλλως μόνη νιώθω.
Έχεις φόβο του να χωρίσετε; Είναι αυτό μια πιθανή κατάληξη; Πάει το μυαλό σου στο να χωρίσετε;
Όχι τόσο πολύ.
Αυτές οι προσδοκίες που έχεις για τη σχέση είναι δικές σου προσδοκίες ή είναι πράγματα που άκουσες όταν ήσουν παιδί; Δηλαδή σου θυμίζουν κάτι από τα παιδικά σου χρόνια;
Πάντα στα παιδικά μου χρόνια ένιωθα μια ανασφάλεια στο οικογενειακό μου περιβάλλον και πάντα ήθελα να είναι γαλήνιο το περιβάλλον και ασφαλές. Να μη γκρινιάζουν οι γονείς μου και το περιβάλλον να είναι ήσυχο, ήρεμο, να μη νιώθω αυτή την ανασφάλεια.
Ένιωθες ανασφάλεια;
Ναι, ένιωθα στην παιδική μου ηλικία ότι κινδυνεύω.
Υπήρχε επικοινωνία μεταξύ των γονιών σου;
Υπήρχε επικοινωνία αλλά επειδή ήμασταν δυο οικογένειες μέσα σε ένα σπίτι, επικρατούσε ένα χάος, μια χαοτική κατάσταση και πολλή γκρίνια. Σε αυτό το περιβάλλον ένιωθα ότι κινδύνευα, ότι δεν ήμουν ασφαλής στο περιβάλλον αυτό. ΄
Μπορείς να σκεφτείς ένα τρόπο για να δημιουργήσεις εσωτερικά αυτό που χρειάζεσαι όταν εσύ ή ο άντρας σου δεν μπορεί να είναι αυτό που περιμένεις;
Είναι η αποδοχή, να δεχτώ τον εαυτό μου έτσι ακριβώς όπως είμαι, με τις αδυναμίες του. Όπως ακριβώς είναι κάθε στιγμή, κάτι που συμβαίνει κάθε στιγμή έχει κάποιο λόγο. Να δεχτώ τον εαυτό μου και με τους φόβους μου και με τις αδυναμίες μου και με τα πάθη μου. Και τον άντρα μου το ίδιο, να τον δεχτώ και εκείνον όπως ακριβώς είναι και νομίζω πως αυτό είναι το κλειδί, αυτό είναι το ζητούμενο. Η αποδοχή του εαυτού και των άλλων όπως ακριβώς είναι.
Δηλαδή μπορείς να δεχτείς ότι εσύ και όλοι οι άλλοι και όλη η δημιουργία είναι σε μια πορεία εξέλιξης και ενώ είναι χρήσιμο να έχεις μια εικόνα για το πώς θα μας ήθελες όλους να είμαστε, να περιμένεις τη σταδιακή εκπλήρωση όλων των ιδανικών;
Έχω μπει, είμαι σε μια πορεία εξέλιξης, έχω αφεθεί τελευταία στο σύμπαν και βλέπω στον εαυτό μου καταπληκτικά αποτελέσματα και νιώθω πάρα πολύ καλά που αφήνομαι στο σύμπαν και βλέπω μικρά θαύματα. Οπότε και εγώ είμαι σε μια πορεία εξέλιξης και ο συνάνθρωπός μου είναι σε μια πορεία εξέλιξης και εκεί ανακουφίζομαι πάρα πολύ και έχω αλλάξει πάρα πολλά πράγματα μέσα μου.
Μου αρέσει που είπες συνάνθρωπος.
Ναι, συνάνθρωπο τον βλέπω πια και έτσι απελευθερώθηκα πολύ. Είναι συνάνθρωπός μου. Και τα παιδιά τα βλέπω έτσι και νιώθω πολύ καλά.
Στην ουσία έχει απαντήσει στην ερώτηση 8: Ποιες πεποιθήσεις χρειάζεται να αλλάξεις για να νιώθεις ασφαλής και να νιώθεις ότι αξίζεις όταν εσύ και οι άλλοι δεν μπορούν να είναι όπως τους περιμένεις;
Με βοηθάνε προσωπικά αυτές οι αλήθειες, οι αιώνιες, ότι είμαστε όλοι αιώνιες ψυχές στην εξέλιξη. Σέβομαι τους συνανθρώπους μου σε ποιο στάδιο εξέλιξης είναι, τους αγαπώ σε αυτό το σημείο που είναι και αυτοί και εγώ, τους δέχομαι όπως είναι. Αυτές οι αλήθειες με βοηθάνε πάρα πολύ.
Ότι είμαστε ψυχές σε εξέλιξη και αποδοχή.
Υπάρχουν κάποιες πεποιθήσεις που χρειάζεται να αλλάξεις ή κάποιες κινήσεις που πρέπει να κάνεις για να μπορέσεις πιο αποτελεσματικά να είσαι σίγουρη ότι εσύ και οι άλλοι είναι πιο έτοιμοι να εκπληρώσουν τις προσδοκίες σου;
Αυτές είναι οι πεποιθήσεις που με βοηθάνε και αυτό θα με βοηθήσει πάρα πολύ, να τους δεχτώ. Δεν δέχομαι τον εαυτό μου, τον απορρίπτω, δεν τον δέχομαι. Δεν είναι όμως όπως στην αρχή τα πράγματα, έχουν αλλάξει πολύ. Όταν δέχομαι τον εαυτό μου και τον αγαπάω νιώθω πολλή αγάπη και για τους άλλους και τους αγαπώ και τους δέχομαι.
Ρωτάει και για πράξεις επίσης. Υπάρχει κάποια πράξη ή κινήσεις που θέλεις να κάνεις; Π.χ. να μιλήσεις με τον άντρα σου ή να κάνεις ho’oponopono ή άλλη τεχνική;
Ναι, κάνω ho’oponopono και τον βάζω αρκετά χρόνια στο φως. Το δουλεύω αυτό πολύ. Θέλει στην όλη υπόθεση να κρατάω μια σταθερότητα. Δηλαδή εκεί που τον δέχομαι, τον αγαπώ, προσεύχομαι για εκείνον, κάτι μου κάνει, κάτι γίνεται και αναποδογυρίζω πάλι αλλά δεν παύω να ξεχνώ τις αλήθειες, είμαι σε αυτή τη γραμμή.
Όμως σε όλο αυτό το θέμα υπάρχει κάτι που κάθεται συνέχεια στο μυαλό μου και αυτό είναι ότι υποσυνείδητα αυτός παίρνει από εσένα το μήνυμα ότι δεν τον δέχεσαι και ότι παρόλο που θέλεις να σε πλησιάζει, δεν θέλεις να σε πλησιάζει. Νομίζω ότι θα χρειαστεί να δουλέψεις με αυτό το κομμάτι του εαυτού σου που φοβάται το πλησίασμα.
Όχι μόνο το παίρνει υποσυνείδητα το μήνυμα, το παίρνει και λεκτικά το μήνυμα ότι δεν τον δέχομαι. Του λέω μην το κάνεις αυτό, μην εκείνο, μην το πιάνεις αυτό, μην αγγίζεις, τελικά γίνεται σαν υστερία καμιά φορά. Και όσο του το λέω τόσο αντιδρά και το κάνει.
Και ρωτάς γιατί μένει έξω από το σπίτι τόσες ώρες; Και εγώ θα έμενα έξω από το σπίτι.
Και λέω τώρα εγώ με το μυαλό μου, αφού του λέω μην τα κάνεις αυτά τα πράγματα. Θα πλύνει τα πιάτα, εγώ θα τα ξαναπλύνω. Γιατί τα κάνεις; Και συνεχίζει να ξανακάνει τα ίδια πράγματα. Γιατί όμως γίνεται αυτό το μπαλάκι τώρα;
Όπως είπε ο Αϊνστάιν, το να δοκιμάζεις το ίδιο πράγμα και να περιμένεις άλλο αποτέλεσμα είναι λίγο τρελό. Θέλεις να δοκιμάσεις κάτι άλλο;
Αυτά με ενοχλούν εμένα, τι άλλο να δοκιμάσω;
Τι είναι πιο σημαντικό, αυτός ή τα πιάτα; Πρέπει να το σκεφτείς. Είναι μια επιλογή που έχουμε στη ζωή μας. Μπορεί να μην έχουν όλοι αυτή την επιλογή αλλά αν αυτό γίνεται κάθε φορά που του το λες αυτό, αυτός ακούει ότι τα πιάτα και η θέση των πιάτων είναι πιο σημαντικά για σένα από εκείνον και το πώς νιώθει και το πώς θέλει να λειτουργήσει. Σκέψου λοιπόν αν θέλεις να κάνεις κάτι. Εγώ πιστεύω ότι αξίζεις να βιώσεις την ενότητα σε αυτή τη ζωή, πριν φύγεις από αυτή τη ζωή. Πιστεύω ότι αξίζεις να νιώθεις την απόλυτη ενότητα, την ένωση, τη συντροφιά με την ψυχή που επέλεξες. Και εφόσον δεν σκέφτεσαι να χωρίσεις – και συμφωνώ μαζί σου, είμαι αυτής της ψυχολογίας, γιατί δεν δοκιμάζεις να δεις τι μπορείς να κάνεις για να νιώθεις πιο όμορφα;
Με την ίδια ψυχή; Δεν γίνεται, δεν μπορώ. Και να προσπαθώ δεν γίνεται, δεν μπορώ να επικοινωνήσω. Μιλάς τετ-α-τετ για πράγματα όπως τι θα κάνουμε τώρα, πώς θα διορθώσουμε τη σχέση μας, τι θα κάνουμε εμείς οι δύο, και εκείνος σου λέει, έτσι είναι και ο διπλανός και ο παραδίπλα, και η αδελφή σου είναι έτσι. Ξεφεύγει τελείως, δεν μπορείς να συγκεντρωθείς στο θέμα σου με τον άνθρωπό σου.
Δεν σου λέω ότι ο άλλος είναι τέλειος. Σου λέω ότι δημιουργείς εσύ μια πραγματικότητα. Συμφωνείς με αυτό;
Ναι.
Τη δημιουργείς και με την έλξη και με τη συμπαθητική δόνηση και με την ερμηνεία. Δημιουργείς μια πραγματικότητα. Απλώς πιστεύω ότι αξίζεις μια πιο όμορφη πραγματικότητα. Και αν για οποιαδήποτε συμμετοχή έχεις εσύ, και δεν ξέρω αν αυτό είναι 1%, 30% 50%, 100%, δεν ξέρω ποια συμμετοχή έχεις εσύ σε αυτό με το περιεχόμενο του υποσυνείδητου που έχεις τώρα και με ό,τι φέρνεις από προηγούμενες ζωές. Απλώς προτείνω να κάνεις ό,τι μπορείς για να εξαφανιστούν από εσένα – γιατί λες τον θέλω, δεν τον θέλω, ξεκινώ επικοινωνία αλλά δεν θέλω και πολλή, θέλω μέχρι εδώ επικοινωνία. Κατάλαβες; Υπάρχει οπωσδήποτε μια αντιστροφή προς το να ανοίξεις την αγκαλιά σου και να δεχτείς αυτόν τον άνθρωπο, κάτι που νομίζω ότι αξίζεις και εσύ και αξίζει και αυτός. Αν βέβαια η εξέλιξή σου βρίσκεται σε αυτή την πορεία. Αν η εξέλιξή σου βρίσκεται στο να ζεις το υπόλοιπο της ζωής σου σε αυτή την κατάσταση, εγώ δεν το ξέρω. Αλλά με το ho’oponopono μπορείς να ζητήσεις τη διάλυση σε οτιδήποτε υπάρχει μέσα σου, μέσα σε σένα τουλάχιστον, που συμβάλλει σε αυτή την πραγματικότητα. Και αν κάνοντάς το αυτό βλέπεις ότι υπάρχει μια περηφάνια, ή ένας εγωισμός, ή μια προσκόλληση προς τα πιάτα ή πού θα μπούνε τα πράγματα – και αυτό είναι το αντίθετο από αυτόν που φέρνει όλη τη σαβούρα της Αθήνας μέσα στο σπίτι και εσύ τρελαίνεσαι, δεν είναι τυχαίο αυτό.
Δεν είναι τυχαίο, όλη τη σαβούρα της Αθήνας φέρνει μέσα στο σπίτι.
Είναι τυχαίο που ένας άνθρωπος με τεράστια προσκόλληση στην τάξη και καθαριότητα έλκει έναν άνθρωπο που κάνει εντελώς το αντίθετο; Δεν είναι τυχαία αυτά τα πράγματα. Το μόνο που λέω εγώ είναι ότι αν υπάρχει κάτι μέσα σε σένα που μπορείς να αλλάξεις και θέλεις να αλλάξεις, θα τολμήσεις να το αλλάξεις.
Εμένα με φέρνει αντιμέτωπη τώρα με τη μικροβιοφοβία μου, είναι δάσκαλός μου τώρα αυτός.
Δεν είναι καλό να απελευθερωθείς από τη μικροβιοφοβία;
Είναι. Από διάφορες φοβίες.
Ωραία. Θέλω να πω ότι εσύ θα κρίνεις πού βρίσκεται η εξέλιξή σου. Και εσύ θα αποφασίσεις τι ενέργειες θα κάνεις. Απλώς πιστεύω ότι ο κάθε ένας από εμάς ήλθε εδώ για να βιώσει ευτυχία. Και η βασικότερη ευτυχία είναι η ενότητα και η αγάπη με τους ανθρώπους με τους οποίους είμαστε. Αν δεν είμαστε καλά με το σύντροφο, με τα παιδιά, με τους γονείς, είναι δύσκολο για τη ζωή να είναι όμορφη. Άρα κοίταξε τι μπορείς να κάνεις εσύ. Δεν σου λέω ότι φταις εσύ, σου λέω ότι στο βαθμό που υπάρχει συμμετοχή (.?.). Να υπάρχει κάποια συμμετοχή.
Δεν παίρνω μόνο εγώ μαθήματα, πρέπει να πάρει και εκείνος.
Πάρε εσύ τα δικά σου και πιθανόν ο άλλος να πάρει τα δικά του. Μπορεί να δεις και θαύματα, ειδικά με το ho’oponopono. Απλώς ήθελα να κάνουμε αυτό το πείραμα με αυτές τις τυποποιημένες ερωτήσεις για να καταλάβετε ότι υπάρχουν κάποια βασικά πράγματα ανεξάρτητα από τη ροή της συζήτησης και τη διαίσθησή μας που χρειάζεται να ξέρουμε τα συγκεκριμένα συναισθήματα. Μελετήστε τα αυτά. Τώρα που έχετε μια λίστα με δικά σας συναισθήματα και περιπτώσεις, προσπαθήστε να απαντήσετε αυτές τις ερωτήσεις σε σχέση με αυτό. Επίσης τώρα που ολοκληρώσαμε η Ερμιόνη ήταν στενοχωρημένη. Έπρεπε να συνεχίσουμε, να την κάνουμε να νιώθει καλά;
Να ρωτήσω κάτι πάνω σε αυτό. Κάποια στιγμή έβγαλε ένα θέμα που έχει να κάνει με την ενοχή. Δηλαδή έφτασε σε ένα σημείο κομβικό. Εκεί δεν πρέπει να γίνει κάτι άλλο σε σχέση με την ενοχή;
Είπε στο τέλος ότι δεν νιώθει ενοχές, ευθύνη έχει και ο άλλος. Είπε όμως ότι δεν δέχεται εύκολα τον εαυτό της. Αυτό θα είναι θέμα για άλλη συζήτηση. Αλλά έχει καταλάβει ότι η λύση για την απογοήτευση ήταν η αποδοχή. Από εκεί και πέρα, σε μια άλλη συζήτηση θα γινόταν μια πιο βαθιά συζήτηση για τους παράγοντες που εμποδίζουν την αυτοπαραδοχή. Αλλά θέλω να ρωτήσω αν είστε άνετοι να αφήσετε κάποιον εκεί, ή αν νιώθετε μια πίεση μέσα σας ότι πρέπει όλα να τα μπαλώσετε και να είναι ο άλλος καλά φεύγοντας;
Εγώ το νιώθω αυτό.
Πόσοι το νιώθετε αυτό; Και πώς θα το μπαλώσετε; Δηλαδή θα εξελιχθεί ο άνθρωπος μπροστά σας σε 5 λεπτά; Θα αλλάξει σύστημα πεποιθήσεων; Αυτό που δεν έχει γίνει μέχρι τώρα θα γίνει σε 10 λεπτά πριν φύγει ο άνθρωπος; Σκεφτείτε το, αυτό είναι δική μας ανάγκη. Το ότι ο άλλος είναι στενοχωρημένος σημαίνει ότι έχει έρθει σε επαφή με το θέμα. Δεν είναι υποχρεωτικό να φύγει χαρούμενος. Αυτό είναι δική μας ανάγκη. Φεύγει προβληματισμένος, φεύγει σκεφτόμενος, εκτονώνεται. Προσέξτε το αυτό. Είναι δική μας ανάγκη. Η μόνη λύση για τον άνθρωπο να νιώθει καλά είναι να εξελιχθεί. Γίνεται να εξελιχθεί; Και αν φεύγει επειδή του λέμε διάφορα πράγματα, σε άλλη μισή ώρα δεν θα ξαναδημιουργήσει την πραγματικότητα αυτή; Καλύτερα να μένει σε επαφή. Δεν λέω ότι πρέπει να τον φέρουμε σε σημείο ώστε να φύγει ο άνθρωπος δυστυχισμένος από το ραντεβού. Αλλά αν τύχει, να μη νιώθουμε εμείς άσχημα. Να δεχτούμε ότι και αυτό είναι μια πιθανότητα, να αφήσουμε τον άνθρωπο σε επαφή με κάτι, να του δώσουμε κάποια πράγματα να σκεφτεί.